Ελεύθερες ρίζες και γήρανση του δέρματος: Η φυσική αντιμετώπιση

Η γήρανση του δέρματος αποτελεί μία φυσική διαδικασία που ξεκινά από την ηλικία των 25 ετών σε κυτταρικό επίπεδο και εξελίσσεται προοδευτικά. Οφείλεται στη φυσιολογική φθορά του σώματος που παρατηρείται με το πέρασμα του χρόνου, λόγω συσσώρευσης βλαβών στους ιστούς, οι οποίες υπερνικούν την ικανότητα του οργανισμού να τις επιδιορθώσει. Το αποτέλεσμα της παραπάνω διαδικασίας, είναι να χάνει σταδιακά το δέρμα την ελαστικότητα και σφριγηλότητά του και να κάνουν την εμφάνισή τους λεπτές γραμμές και ρυτίδες, ξηρότητα, κηλίδες, δυσχρωμίες και άλλα ανεπιθύμητα σημάδια του χρόνου.

Κεντρικό ρόλο στη διαδικασία της γήρανσης διαδραματίζουν οι ελεύθερες ρίζες. Πρόκειται για ιδιαίτερα δραστικές ουσίες που μπορούν να βλάψουν οποιαδήποτε συστατικά των ζωντανών κυττάρων (ιδίως τις πρωτεΐνες, τα λιπίδια και το DNA) και να επηρεάσουν δυσμενώς τις λειτουργίες τους. Σχηματίζονται στον οργανισμό είτε μέσω των μεταβολικών διεργασιών, είτε υπό την επίδραση ποικίλων περιβαλλοντικών και άλλων παραγόντων (ηλιακή ακτινοβολία, ατμοσφαιρικοί ρύποι, κάπνισμα, στρες, κ.ά.). Οι ουσίες αυτές δεν ευθύνονται μόνο για τη γήρανση του δέρματος, αλλά ενοχοποιούνται και για την εμφάνιση ποικίλων ασθενειών, περιλαμβανομένων της αθηροσκλήρωσης και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων, του καταρράκτη και της νόσου του Alzheimer.

Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει αναπτύξει μία σειρά από αντιοξειδωτικούς αμυντικούς μηχανισμούς, ενζυμικούς (δισμουτάση του υπεροξειδίου, υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, καταλάση) και μη ενζυμικούς (βιταμίνες C και Ε, γλουταθειόνη, συνένζυμο Q10, άλφα λιποϊκό οξύ κ.ά.) για την εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών και την αποκατάσταση των βλαβών που προκαλεί η δράση τους. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου οι αμυντικοί μηχανισμοί εξασθενούν και χωρίς επαρκή αντιοξειδωτική προστασία οι ελεύθερες ρίζες πολλαπλασιάζονται και συσσωρεύονται στο σώμα, με αποτέλεσμα να επιταχύνεται η διαδικασία της γήρανσης. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο από την δράση των περιβαλλοντικών παραγόντων που αυξάνουν το οξειδωτικό φορτίο, προκαλώντας στον οργανισμό οξειδωτικό στρες.

Με τη βοήθεια των αντιοξειδωτικών τροφών και των αντιοξειδωτικών συμπληρωμάτων διατροφής μπορούμε να επιβραδύνουμε την παραπάνω διαδικασία, προστατεύοντας εκ των έσω την επιδερμίδα μας και ολόκληρο τον οργανισμό. Τα αντιοξειδωτικά είναι μόρια ευρέως διαδεδομένα στη φύση (απαντώνται κυρίως στα φρούτα, τα λαχανικά και τα βότανα) που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες μέσω ποικίλων μηχανισμών. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει πλήθος φυσικών συστατικών, όπως καροτενοειδή, κατεχίνες, προανθοκυανιδίνες, πολυφαινόλες, βιταμίνες, ένζυμα, αμινοξέα και πολλά άλλα, που πιστεύεται ότι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη της γήρανσης και της ανάπτυξης πολλών ασθενειών.

Ενδεικτικά παραθέτουμε στη συνέχεια τρία σημαντικά αντιοξειδωτικά που συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της υγείας του δέρματος.

Κυστεΐνη: Τη συνηθέστερη μορφή αυτού του αμινοξέος αποτελεί η N-ακετυλοκυστεΐνη, η οποία αυξάνει τα επίπεδα του αντιοξειδωτικού γλουταθειόνη, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της νεανικότητας της επιδερμίδας. Αυξημένα επίπεδα γλουταθειόνης περιορίζουν σημαντικά τις κυτταρικές βλάβες από τη δράση των ελεύθερων ριζών, επιταχύνουν την ανάρρωση από τραυματισμούς και ενισχύουν την μυϊκή ανάπτυξη.

Α-λιποϊκό οξύ: Ένα σπουδαίο αντιοξειδωτικό που χρησιμοποιείται ευρέως σε συμπληρώματα διατροφής και προϊόντα κοσμητολογίας. Χαρακτηρίζεται ως ‘καθολικό αντιοξειδωτικό’, διότι είναι διαλυτό τόσο στο νερό όσο και στο λίπος και, επομένως, δρα τόσο σε υδαρείς όσο και σε λιπώδεις περιοχές του οργανισμού, ενδοκυτταρικά και εξωκυτταρικά. Ενισχύει τη δράση άλλων αντιοξειδωτικών (γλουταθειόνη, συνένζυμο Q10), ενώ παράλληλα συμβάλλει στην αναγέννηση των βιταμινών C και Ε. Επιπλέον, έρευνες έδειξαν ότι βελτιώνει τη μνήμη, ενισχύει τη λειτουργία των νεύρων, του ήπατος και των ματιών και αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας.

SOD (Δισμουτάση υπεροξειδίου): Ανήκει στους ενζυμικούς αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς άμυνας και προστατεύει τα κύτταρα από την επιβλαβή δράση των υπεροξειδικών ανιόντων, που προκαλούν πρόωρη γήρανση ή ενδεχόμενο κυτταρικό θάνατο. Το ένζυμο αυτό παράγεται από τα περισσότερα κύτταρα του οργανισμού, ωστόσο τα επίπεδά του μειώνονται φυσιολογικά με την ηλικία.

Για να καθυστερήσουμε, επομένως, το ρυθμό γήρανσης, παράλληλα με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής (σωστή διατροφή, καθημερινή άσκηση, αποχή από το κάπνισμα κτλ.), θα πρέπει να προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλα τα απαραίτητα αντιοξειδωτικά συστατικά που θα ενισχύσουν τις άμυνές μας, θα αναζωογονήσουν τα κύτταρά μας και θα μας κάνουν να αισθανόμαστε και να φαινόμαστε νεότεροι και πιο υγιείς.