HOPS (ΛΥΚΙΣΚΟΣ)

Βοτανική (και ελληνική) ονομασία: Humulus lupulus (Λυκίσκος το ζυθοβότανο)

Ενεργό μέρος φυτού: Καρπός (κώνος ταξιανθίας)

Ενεργά συστατικά: πικρά οξέα (bitter acids)

Ιδιότητες: Ο λυκίσκος είναι καρπός που προέρχεται από το φυτό Λυκίσκος το ζυθοβότανο. Περισσότερες από 1.000 χημικές ουσίες έχουν εντοπιστεί στο Λυκίσκο, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών προϊόντων και ισομερών παραγώγων τους. Το αιθέριο έλαιο του λυκίσκου είναι γνωστό ότι περιέχει ένα μεγάλο αριθμό πτητικών συστατικών, όπως είναι αλκάνια, μονοτερπένια και σεσκιτερπένια (Phytomedicine, 2006, 13(1-2):119–131). Υπάρχουν πολλές ποικιλίες λυκίσκου που κατατάσσονται, ανάλογα με την περιεκτικότητά τους, σε δύο βασικές κατηγορίες:

• • Αρωματικές ποικιλίες με υψηλή περιεκτικότητα σε αρωματικές ουσίες και λιγότερα πικρά οξέα.

• • Πικρές ποικιλίες με υψηλή περιεκτικότητα σε α-οξέα (πικρά οξέα) που υστερούν σε άρωμα.

Όσον αφορά την παραδοσιακή οικονομική αξία του λυκίσκου, το πτητικό έλαιο και τα πικρά οξέα αποτελούν τις πιο σημαντικές κατηγορίες ενώσεων που παράγονται από το λυκίσκο. Η χρήση του λυκίσκου στη ζυθοποιεία είναι γνωστή από τον 11^ο αιώνα και ο τομέας αυτός απορροφά το 98% της ετήσιας παραγωγής. Τα πικρά οξέα του λυκίσκου προσδίδουν το χαρακτηριστικό άρωμα, την πικρή του γεύση, τον αφρό και συντελούν στη συντήρηση της μπύρας (Veget Hist Archeobot, 1999, 8:35–48).

Εκτός από τη χρήση τους στην παρασκευή μπύρας τα πικρά οξέα και τα πρενυλιωμένα φλαβονοειδή, έχουν λάβει ιδιαίτερη προσοχή λόγω των εξαιρετικά ενδιαφερουσών φαρμακευτικών τους ιδιοτήτων:

• • Για παράδειγμα η Xanthohumol (Χ) είναι μια καρκινο-προστατευτική ένωση, η οποία παρουσιάζει ένα ευρύ φάσμα μηχανισμών αναστολής σε όλα τα στάδια της καρκινογένεσης, καθώς και αντιφλεγμονική δράση (Biomed Pharmacother, 2015, 70:140-5).

• • Επίσης, η 8-prenylnaringenin (8-ΡΝ) είναι ένα από τα πιο ισχυρά φυτο-οιστρογόνα καθιστώντας το χρήσιμο σε σκευάσματα για ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης (Maturitas, 2014, 77(2):191-4).

• • Δύο ακόμη πικρά οξέα (humulone και lupulone) θεωρείται πως διεγείρουν την όρεξη, αντιμετωπίζοντας έτσι (ως ένα βαθμό) την πάθηση της ανορεξίας (Food Chemistry, 2003, 80(3):399–407).

• • Ο Λυκίσκος θεωρείται, επίσης, αποτελεσματικός στην καταπολέμηση του άγχους, της υπερέντασης, της νευρικότητας, της κατάθλιψης και της αϋπνίας (AANA J, 2013, 81(3):193-8).

• • Όσον αφορά την επίδραση του Λυκίσκου στην αντιμετώπιση στομαχικών διαταραχών, αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στη σπασμολυτική του δράση. Πρόκειται για μυοχαλαρωτική δράση, γεγονός που εξηγεί την αποτελεσματικότητα του σε σπασμούς των εντέρων (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, νεύρωση του στομάχου, ασθένεια του Crohn) (Biol Pharm Bull, 2005, 28(2):353-7).

• • Τέλος, ο Λυκίσκος έχει αντιβιοτικές ιδιότητες καθώς κάποια από τα πικρά οξέα που περιέχει (isohumulone και humulinic acid) προάγουν την καταπολέμηση των βακτηριδίων στον ανθρώπινο οργανισμό (Mol Nutr Food Res, 2005, 49(9):827-31).